مراقبت از پوست – محصولات مراقبت از پوست در طول تاریخ درصد زیادی از صنایع آرایشی و بهداشتی اسپانیا را به خود اختصاص دادهاند. این موضوع در حال حاضر نیز صدق میکند. بیشتر محصولات آرایشی مانند لوسیونهای پوستی، پودرها، کرمها، سفیدکنندهها و پمادها، ادعایی مبنی بر بهبود محصولات در خصوص سلامت پوست میباشد و این محصولات با هدف رسیدن به پوستی شفاف و زیبا میباشند.
قبل از بازاریابی گسترده محصولات آرایشی، زنان اغلب با دستورالعملهایی که از طریق مادران، دوستان و یا مجلات زنان برای آنها تهیه میشد؛ مراقبتهای پوستی خود را انجام میدادند. که این دستورالعملها به گونهای، تضمینی برای شفافیت و صافی پوست به حساب میآمد.
داروهایی در نیمه دوم دهه 1800 بر اساس همین ادعاها ساخته شد. در عین حال نویدبخش درمان جوشها و اگزما نیز هستند. و باعث میشود پوست جوان، نرم و صاف به نظر برسد. در اوایل قرن بیستم، نسل جدیدی از محصولات مراقبت از پوست ظاهر شد که در فروشگاههای مجلل توسط زنان مانند الیزابت آردن و زنان اشرافی مورد استفاده قرار می گرفت.
محصولات مراقبت از پوست
یکی از ایدهآلهای مراقبت از پوست که با گذشت زمان تغییر کرده رنگ پوست میباشد. در ابتدا داشتن پوست سفید یک اولویت بوده است. و لوازم آرایشی برای داشتن ظاهری سفید، صاف و واضح به نظر میرسید. این شرکتها برای تیرگی پوست هیچ محصولی نداشتند. در ابتدا ترکیبات تشکیل دهنده لوازم آرایشی شامل جیوه سمی و سرب و آرسنیک بوده است. که پزشکان در برابر خطرات ذاتی به مصرف کنندگان تذکر میدادند. این موضوع در حالی بود که محصولات آرایشی مدعی بودند که کاملاً بی خطر هستند.
با گذشت زمان یکی از اولویتهای تولید کنندگان محصولات زیبایی و مراقبت از پوست، گیاهی بودن لوازم مصرفی بود.
روشهای مورد استفاده در مراقبت از پوست
مراقبت از پوست، درمان آن و جلوگیری از پیری پوست به سرعت انجام میشود. که برخی با استفاده از محصولات گیاهی و طبیعی به دنبال آن هستند و دستهای با استفاده از جراحیهای پلاستیکی، پوستی سالم و بدون چین و چروک را بدست میآورند. البته باید گفت که استفاده از تزریقهایی مانند ژل و بوتاکس طرفداران زیادی را دارد.
به همان اندازه که محصولات مراقبت از پوست مهم و کاربردی میباشد ابتدا باید درک کنیم اصول اولیه آناتومی پوست و مکانیسمهای آن در پیری پوست و جلوگیری از پیری پوست چیست؟
عوامل دخیل در پیری پوست
چندین عامل به طور خاص در پیری پوست نقش دارند. عوامل بیرونی و عوامل ذاتی عوامل اصلی به ترتیب پیری بیرونی و پیری ذاتی میباشد. عوامل بیرونی دلایل محیطی دارند که شامل علتهایی مانند نور UV (نور مادون قرمز)، قرار گرفتن در برابر اشعه و قرار گرفتن در معرض آفتاب، آلودگی هوا، استرس، رژیم غذایی ضعیف، تغذیه ناکافی، سیگار کشیدن، مصرف الکل، داروها، مصرف بیش از حد قند و اتاقکهای برنزه کننده (سولار) همه به عنوان مشارکتهای بیرونی در پیری پوست نشان داده شدهاند.
برخی از مقالات عنوان میکنند که قرار گرفتن در معرض آفتاب تا 80% به پیری صورت کمک میکند. پیری از طریق اشعه ماوراء بنفش باعث آسیب مستقیم به DNA میشود. نور UV رادیکالهای آزاد ایجاد میکند. که باعث ایجاد اکسیداتیو میشود. و این روند به نوبه خود منتشر میشود. و باعث رهاسازی آرچیدونیک اسید میشود. زمانی که اکسیژن به همراه سیستمهای آنزیمی منجر به شکلگیری گروههایی مهم از واسطههای التهابی میشود.
قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراءبنفش باعث ایجاد پیوندهای کووانسی بین هسته میشود که باعث تشکیل دیمرهای تیمین میشود.
ساختار پوست
حالا بیاییم به بررسی ساختار پوست بپردازیم. میتوانیم پوست را یکی از بزرگترین عضوهای بدن بدانیم که مساحت آن حدود 20 فوت مربع میباشد. یکی از وظایف پوست محافظت بدن ما از ورود میکروبها است. پوست دمای بدن را تنظیم میکند و احساس لمس، سرما، گرما را به ما منتقل میکند.
دلیل آنکه ما سرما و گرما و … را احساس میکنیم بافت پوست است که به لایههای زیرین وصل شده است. لایههای عمیق پوست دارای غدد عروقی و رگهای خونی متعدد میباشد و همچنین دارای فیبرهای عصبی و حسی و مستقل که در ارتباط با مغز است. پوست دارای سه لایه است: الف) اپیدرم ب) درم ج) زیر جلدی
لایههای پوستی
الف- اپیدرم: میتوان گفت اپیدرم به صورت سنگفرش طبقهبندی شده میباشد. و این که چند لایه باشد بستگی به عمل قرارگیری آن در بدن دارد. و در کف پا و کف دست اپیدرم ضخیم و انعطاف پذیر است. ولی ایپدرم روی پلک بسیار نازک است.
در اپیدرم هیچ رگ خونی وجود ندارد. در زیر اپیدرم بافت همبند سخت فولیکولهای مو و غدد عروقی هستند. این لایه از ما در برابر ورود باکتری و ویروس و عفونتهای انگلی محافظت میکند.
3 گروه اصلی در اپیدرم وجود دارند:
1- کراتینوسیتها (سلولهای پوستی)
2- ملانوسیتها (سلولهای رنگدانه)
3- سلولهای لانگرهاس (سلولهای ایمنی)
کراتینوسیتها: سلولی است که پروتئین را تولید و ذخیره میکند. کراتین یک پروتئین فیبری داخل سلولی است که به موها، ناخنها و پوستی سختی و خاصیت ضد آب میبخشد. کراتینوسیتهای موجود در لایههای عمیق مرده و به طور مرتب از آب خارج میشوند و توسط سلولهایی از لایههای عمیقتر جایگزین میشوند.
ملانوسیتها: رنگ پوست توسط سلولهای خاصی به نام ملانوسیتها ایجاد میشود که ملانین رنگدانه تولید میکند. رنگدانههای موجود در اپیدرم نقش مهمی در محافظت از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش دارند. تفاوت در رنگ پوست انسانها به این دلیل است که پوستهای تیرهتر ملانوسیتها یا رنگدانه بیشتری را تولید میکنند.
سلولهای لانگرهاس: به عنوان ماکروفاژ عمل میکنند که به این معنی میباشد که سلولهای ایمنی تخصصی هستند که بخش مهمی از ایمنی بدن به مواد عفونتهای خارجی هستند.
عمل اتصال اپیدرم و درم از طریق سلولها و مولکولهای تخصصی میباشد که به یکدیگر متصل هستند.
ب- درم: در زیر اپیدرم قرار دارد. 20 تا 30 برابر ضخیمتر از اپیدرم است. این لایه از یک شبکه از پروتئینهای تخصصی (کلاژن و الاستین) تشکیل شده است که به الیافی با اندازه خاصیتهای متفاوت تبدیل شده است. ژل پیچیدهای از پروتئینهای مختلف این الیاف را احاطه کرده است. که همه در کنار هم به ماتریس خارج از سلولی معروف هستند.
پ) لایه زیرجلدی:
این ناحیه تخصصی در زیر درم است که شامل شبکهای از الیافت کلاژن و سلولهای چربی است. و از بدن در برابر آسیبهای خارجی محافظت میکند و به عنوان عایق سرما محسوب میگردد. میتوان گفت این لایه انرژی تولید میکند به دلیل اینکه محل اصلی ذخیرهسازی چربی میباشد. ضخامت لایه زیر جلدی متفاوت است. و روی بدن هر فرد اندازه مختلفی دارد.